Nun freut euch lieben christen g’mein
Nun freut euch lieben christen g’mein is een geestelijk lied waarvan de tekst en melodie Maarten Luther in 1523 schreef. Het wordt beschouwd als een van zijn eerste en theologisch belangrijkste poëzie en behoort tot de dag van vandaag tot de kern van Duitstalige protestantse gezangen.
Voor zijn eerste lied, A New Song We Lift , werd Luther geïnspireerd door het martelaarschap van de twee Augustijnse monniken Hendrik Vos en Johannes van Esschen die zich hadden bekeerd tot de Reformatie . Beide waren op de ring geëxecuteerd op 1 juli 1523 in Brussel. Luther’s lied is een balladachtig verhalend lied en was niet bedoeld voor kerk en eredienst, maar voor markt en straat.
In hymnologisch onderzoek is het zeker dat Nu juich, beste christenen, g’mein onmiddellijk het martelaarlied volgde. Op deze manier is het een verhalend lied zonder een literair model, dat nu verwijst naar de tijdelijke en tijdelijke verlossing van God, en zo is het geen hymne, maar een volkslied van de Reformatie, dat werd gezongen door handelaars, ambachtslieden en dienstmeisjes en een groot aandeel in de verspreiding van de Reformatie-gedachte. In het Achtliederbuch van 1524 komt het in de eerste plaats – uit Luther’s hand zijn ook slechts drie Psalmennachdichtungen inbegrepen – verscheen in Erfurt Enchiridion , in hetzelfde jaar, op de tweede plaats van 26 nummers.
Maarten Luther componeerde de tien verzen in de jambische balkvorm met zeven regels, die destijds populair was, vooral in liefdespoëzie , en later een van de meest gebruikte strofe-schema’s van de protestantse hymne.
Nederlandse vertaling door Ad den Besten
1 Verheugt u, christenen,
tesaam!
Laat ons van vreugde springen
en zegenen Gods grote naam;
laat ons de Heer bezingen,
die ons zo machtig heeft bevrijd,
die voor der mensen zaligheid
de hoogste prijs betaalde.
2 De duivel had mij in zijn macht,
de dood stond mij voor ogen;
de schulden hebben dag en nacht
zwaar op mijn ziel gewogen.
Steeds dieper zonk ik in ‘t moeras,
omdat ik niets dan zonde was,
in ijdelheid geboren.
3 Mijn werken brachten mij geen baat,
hun grond was boos begeren;
mijn vrije wil was niets dan haat
tegen de wil des Heren.
Zo raakte ik in angst en nood,
in wanhoop erger dan de dood,
ter helle moest ik varen.
4 Toen zag God in de eeuwigheid
mijn mateloze ellende
en haastte zich, te rechter tijd
mij, arme, hulp te zenden.
Mijn Vader, want Hij wendde mij
zijn hart vol liefde toe, ja Hij
liet het zich ‘t liefste kosten.
5 Hij sprak tot zijn geliefde Zoon:
Ik kan ‘t niet langer lijden;
nu is het tijd, verlaat mijn troon
en stel U aan zijn zijde;
sta voor hem in als bondgenoot,
verdelg de zonde en de dood
en laat hem met U leven’.
6 De Zoon deed naar zijn Vaders wens;
en uit een aardse moeder
geboren, zoals ieder mens,
werd Hij mij tot een broeder.
Zo nam Hij mijn gedaante aan
om satans eigenwaan te slaan,
hem in de val te lokken.
7 Hij sprak tot mij: Zie, het is nu
de kentering der tijden.
Ik heb mijn leven veil voor u,
Ik zelf zal voor u strijden.
Want Ik ben de uwe, gij zijt mijn,
en waar Ik ben, daar zult gij zijn,
geen vijand zal ons scheiden.
8 De vijand zal Mij ‘t hartebloed,
het leven zelfs ontroven,
‘t is u ten goede, en daar moet
gij rotsvast in geloven.
Mijn leven overwint de dood,
mijn onschuld delgt uw schulden groot,
en zo zijt gij behouden.
9 En keer Ik tot mijn Vader weer
en laat u in dit leven,
Ik ben uw God, Ik ben uw Heer,
Ik zal mijn Geest u geven,
de Geest die u zal troosten en
u openbaren wie Ik ben,
u in de waarheid leiden.
10 Wat Ik gedaan heb en geleerd,
zult gij ook doen en leren,
opdat mijn Vader wordt geëerd,
zijn rijk zal triomferen;
en loop niet ‘s werelds wijsheid na,
dat niet uw schat verloren ga,
laat u door Mij gezeggen.
